De Nederlandse kajuitzeiler is jonger, avontuurlijker en welvarender dan vaak wordt gedacht. Dat blijkt uit het Watersportonderzoek 2024 van Waterrecreatie Nederland. Het onderzoek schetst een verrassend beeld van de 250.000 kajuitzeilboot zeilers in Nederland en breekt definitief met het stereotype van de gepensioneerde booteigenaar.
Het onderzoek toont aan dat maar liefst 40% van de kajuitzeilers jonger is dan 35 jaar. De leeftijdsgroep 35-54 jaar vertegenwoordigt 32%, terwijl slechts 28% ouder is dan 55 jaar. De man-vrouwverhouding ligt op 56% versus 44%, wat wijst op een relatief evenwichtige verdeling. Opvallend is dat 46% van de kajuitzeilers tot de A-klasse behoort en 27% tot de bovenste B-klasse, wat duidt op een welgestelde doelgroep met bovengemiddeld besteedbaar inkomen. Het onderzoek maakt niet expliciet duidelijk hoe de verhouding eigen-/gehuurd-/of geleend materieel samenhangt met de leeftijdsgroepen.
Avontuur als belangrijkste drijfveer
Waar ontspanning (47%) en gezelligheid (47%) de lijst van zeilersmotivaties aanvoeren, noemt maar liefst 21% avontuur als belangrijkste reden om het water op te gaan. Deze cijfers ondersteunen het beeld van een dynamischer zeilerspubliek. In termen van leefstijlen vormen avontuurzoekers met 34% veruit de grootste groep, gevolgd door inzichtzoekers (19%), plezierzoekers (16%) en rustzoekers (11%).
De gemiddelde kajuitzeiler is 7,8 dagen per jaar actief op het water, met vaardagen van gemiddeld 5,8 uur. Hoewel 63% meestal in hetzelfde vaargebied blijft, varieert 30% geregeld van locatie. Kajuitzeilers ondernemen gemiddeld 1,6 zeilvakanties per jaar met een gemiddelde duur van 7,4 dagen.
Friese Meren en IJsselmeer favoriet
De Friese Meren voeren de lijst van populairste vaargebieden aan met 37%, gevolgd door de Waddenzee en Waddeneilanden (32%) en het IJsselmeer en Markermeer (31%). Bij de keuze voor een vaargebied wegen de mogelijkheid om te varen (79%), natuur en aantrekkelijk landschap (78%) en rust en ruimte (77%) het zwaarst mee. Sanitaire voorzieningen (88%), aanlegsteigers (83%) en stroom- en wateraansluiting (83%) zijn de meest gewaardeerde havenvoorzieningen.
Drukte op het water blijkt nauwelijks een probleem: slechts 1% ervaart dit altijd als hinderlijk, 16% regelmatig en 45% af en toe. Maar liefst 37% heeft nooit last van drukte. Tijdens dagtochten vaart men meestal met de partner (47%) of vrienden en kennissen (16%), terwijl op vakanties 53% met de partner zeilt en 29% met vrienden of kennissen.
Compacte schepen met diesel of benzine
De gemiddelde kajuitzeilboot meet ongeveer 7,8 meter lengte en 3,4 meter hoogte, afmetingen die geschikt zijn voor zowel binnenwater als kustvaart. Qua bouwjaar valt een opvallende spreiding te zien: 18% van de schepen is gebouwd vóór 1970, 17% tussen 1971 en 1980, en eveneens 17% tussen 2011 en 2015. Dit wijst op een vloot met zowel klassieke als moderne jachten.
Wat de aandrijving betreft, vaart 52% met een binnenboord dieselmotor, 16% met een buitenboord benzinemotor (2-takt) en 13% met een binnenboord benzinemotor. De overgrote meerderheid (83%) heeft een ligplaats in een jachthaven in het water, 5% ligt bij de eigen woning en eveneens 5% staat gestald op de wal.
Aanzienlijke economische impact
De economische betekenis van het kajuitzeilen is aanzienlijk. Zeilers besteden gemiddeld €199 per persoon per vakantie en €27,20 per persoon per dagtocht. De uitgaven zijn voor ongeveer twee derde gericht op vakantiegebruik en voor een derde op dagtochten, wat de zeilvakantie positioneert als het zwaartepunt van de sector. Tijdens de laatste vakantie verbleef 59% op de boot buiten de thuishaven, 42% in de thuishaven en 22% aan de wal.
De cijfers van het Watersportonderzoek 2024 tonen definitief aan dat de Nederlandse kajuitzeiler niet langer uitsluitend een doorgewinterde pensionado is met een klassiek jacht. Integendeel: een groeiende groep jonge avonturiers ontdekt het water als uitlaatklep voor rust, vrijheid en natuurbeleving, wat de sector een frisse dynamiek geeft.
Bron: Watercreatie NL
Watersportonderzoek-Kajuitzeilboot-sept.25