In januari 2023 publiceerde de Inspectie Leefomgeving en Transport (IL&T) het tussenrapport ‘Meer inzicht in en toezicht op certificering’. Daarin zette zij vraagtekens bij de betrouwbaarheid van afgegeven certificaten in 6 sectoren. Naar aanleiding van dit onderzoek rees de vraag hoe het gesteld is met de overige 34 stelsels waarin de overheid haar toezichthoudende rol overlaat aan particuliere keuringsinstanties. Daaronder valt ook het producttoezicht op pleziervaartuigen. De IL&T ziet ook bij het functioneren van deze stelsels dezelfde knelpunten als bij de eerste zes: onvoldoende samenwerking, informatie-uitwisseling en toezicht. Hiermee is het de vraag of certificaten verantwoord worden afgegeven. Het eindrapport “Naar vertrouwen op certificering” waarin alle 40 certificeringsstelsels de revue passeren werd op 19 november ‘24 aan de Tweede kamer aangeboden.
Ook andere factoren kunnen leiden tot minder betrouwbare certificaten. Neem bijvoorbeeld verschillen in het normenkader tussen de certificering en wettelijke eisen. Of het feit dat de (vereiste) accreditatie/ erkenning, waarover een organisatie of persoon beschikt om de conformiteitsbeoordeling uit te mogen voeren, onvoldoende aansluit bij het doel en de uitwerking van de wet- en regelgeving.
Bij drie stelsels is uiteindelijk geconstateerd dat er certificaten zijn afgegeven, zonder dat voldaan werd aan alle wettelijke eisen. Een daarvan betrof de controles op de bruine vloot dat valt onder de certificeringsregeling binnenvaart. Bij zeventien stelsels functioneert het stelsel onvoldoende en zijn verbeteringen noodzakelijk en mogelijk.
Ook bij het certificeringsstelsel voor pleziervaartuigen was dit volgens IL&T het geval. Het risico binnen dit stelsel is evenwel beperkt. Wel blijkt uit (risico-gestuurde) inspecties dat de kans dat een pleziervaartuig (volledig) aan de eisen voldoet klein is. Ondanks deze constatering wordt dit stelsel in risicocategorie 2 ingedeeld wat inhoudt dat er knelpunten zijn vastgesteld in het functioneren van het stelsels, maar geen concrete aanwijzingen voorliggen van onterecht afgegeven certificaten. In het vervolgtraject zal worden ingezet op verbetering van het functioneren van het stelsel.