Veel beter kunnen inspelen op grote veranderingen van buiten. Dat is de wens van veel werkgevers voor de nabije toekomst. Grotere wendbaarheid in bedrijfsvoering en in productieprocessen is daarvoor het ‘vaccin’. Dat schrijven MKB-Nederland, VNO-NCW en AWVN in hun jaarlijkse arbeidsvoorwaardennota. In een reactie pleit de FNV voor ten minste behoud van koopkracht in alle bedrijven.
Concreet willen de werkgevers meer mogelijkheden om werktijden, werkplek en functies aan te passen. Ook vinden ze dat beloningsafspraken meer mee moeten ademen met de bedrijfssituatie. Cao-afspraken zijn nu vaak te star. Hierdoor kunnen bedrijven zich niet goed aanpassen, en worden ze extra hard geraakt bij onverwachte tegenslag.
Afspraken in de cao blijken soms zo star dat ze organisaties belemmeren in te spelen op de grote onzekerheid en tegenslagen door de coronacrisis. Enkele voorbeelden van deze starheid volgens de werkgevers: sommige grotere bedrijven willen hun ploegenroosters aanpassen, om in het kader van coronavrij werken het verkeer van en naar bedrijfslocaties te verminderen. Diverse werkgevers constateerden dat de arbeidsvoorwaarden deze aanpassingen niet toelieten.
Ook personeel inzetten op andere plekken in de organisatie of op andere tijden bleek vaak lastig. Afspraken rond onder meer roosters, reistijden en reiskosten bij thuiswerken moeten daarom kritisch worden bekeken, stellen de werkgeversorganisaties. Verder zouden de werkgevers graag zien dat beloningen aan te passen zijn bij crisissituaties. Hierbij zouden bepaalde crisisclausules moeten worden opgenomen in de arbeidsvoorwaarden, zodat de loonkosten in slechte tijden minder hard oplopen, en werknemers in goede tijden extra kunnen profiteren.
Vakbond FNV roept echter de werkgevers op de crisis niet te verdiepen. Volgen deze vakbond leveren ingrepen in bestaande afspraken geen enkel perspectief voor de mensen op, ook niet als het beter gaat. Ook waar het minder gaat, is de nullijn in de lonen voor de vakbond niet acceptabel. Juist nu alles tegen eerdere verwachtingen in wijst op een spoedig en krachtig herstel van de economie, is verlies van koopkracht levensgevaarlijk voor het doorzetten van dit herstel. Een FNV zegsman voegt hier aan toe: “Werkgevers moeten niet dezelfde fout maken als na de vorige crisis, toen de groei van onzeker werk toenam en de loongroei jarenlang achterbleef.” Koester juist de cao-afspraken, zij dempen de gevolgen van de crisis.